Đất trồng:
Chọn nơi đất thoáng, thoát nước tốt, tránh bị hiện tượng ngập úng gây nấm rễ chết cây. Lượng mưa hàng năm của khu vực phải đạt từ 1200 – 1500mm. Độ pH của đất từ 5 – 7. Nếu trồng xen canh với cây cà phê phải bổ sung thêm vôi.
Thổ nhưỡng ở các tỉnh Tây Nguyên là phù hợp nhất để trồng bơ đạt năng suất cao và chất lượng quả ổn định
Chọn giống:
Trước đây bà con thường nhân giống cây bơ từ hạt tạo ra sự phân ly về giống giữa cây mẹ và cây con rất nhiều, từ đó chất lượng quả, năng suất cũng thay đổi nhiều.
>>> Xem thêm: Một số sâu bệnh hại phổ biến trên cây bơ
Phương pháp nhân giống phổ biến hiện tại là ghép nêm chồi, giữ lại toàn bộ ưu điểm từ cây mẹ
Các giống bơ nên canh tác tại thời điểm hiện tại là: Giống bơ BOOTH, Bơ HASS, Bơ REED, đây là những giống bơ ngoại nhập có nguồn gốc từ Úc, Mỹ, Mexico. Cơm quả thơm dẻo. vỏ dày, bào quản được lâu, thời điểm thu hoạch thường sớm hoặc muộn hơn so với các giống bơ thông thường. Rất phù hợp cho nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu ra nước ngoài.
Bên cạnh đó còn có các giống bơ trong nước, thường được từng địa phương tuyển chọn phù hợp với thổ nhưỡng của địa phương mình. Còn gọi là giống bơ đầu dòng, bà con nên liên hệ với Sở Nông Nghiệp Và Phát Triển Nông Thôn của từng tỉnh để biết thêm chi tiết
Thời điểm thích hợp để trồng bơ
Thời điểm tốt nhất để trồng bơ là vào đầu mùa mưa (Tháng 5, Tháng 6 Dương Lịch). Tuy nhiên nếu điều kiện tưới tiêu cho phép, bà con cũng có thể trồng vào cuối mùa mưa hoặc cuối mùa khô
Nếu trồng trong mùa khô, cần tiến hành đánh bồn để tiện tưới nước, kết hợp phủ gốc bằng rơm rạ, cỏ khô, vỏ lạc,… hoặc các vật liệu có sẵn tại địa phương. Ngoài ra nếu trồng ở khu vực đất trống, hoặc xen với cây cà phê còn nhỏ chưa giao tán, phải tiến hành che nắng và chắn gió cẩn thận.
Có thể tiến hành che nắng – chắn gió bằng lá dừa hoặc lưới nilon.
*LƯU Ý: Chỉ che chắn xung quanh cây. Không nhất thiết phải che trên ngọn, do đặc tính hướng quang của cây cối, nếu che phần ngọn, cây sẽ mọc nghiêng ảnh hưởng đến tạo hình tạo tán sau này. Cách che nắng chắn gió thích hợp nhất là đóng cọc (3-4 cọc) xung quanh cây bơ, sau đó dùng lưới nilon loại hay dùng che nắng, che xung quanh sao cho phần mép lưới bên trên cao hơn ngọn khoảng 20cm.
MẬT ĐỘ TRỒNG BƠ
Bơ là loại cây tán rộng, rễ ngang phát triển nhiều, do đó mật độ trồng nên được phân bổ như sau:
- Trồng Bơ xen với cà phê: Nên trồng 9m hoặc 10 mét /1 cây (3 hàng cà phê trồng một hàng bơ) tương đương 123 cây/ha.
- Trồng thuần: Kích thước (7 mét x 7 mét) trồng vuông, tương đương 204 cây/ha; Hoặc (6m x 6m) đối với trồng so le hoặc canh tác trên đất xấu, tương đương 277 cây /ha
CHUẨN BỊ HỐ VÀ TIẾN HÀNH TRỒNG BƠ
Hố trồng bơ có kích thước 60 x 60 x 60cm. Mỗi hố bà con dùng lớp đất mặt trộn đều với 10kg phân chuồng hoai mục (hoặc 7kg phân hữu cơ vi sinh), 300 – 500g phân lân, 300 – 500g vôi và 1 hạt long não để chống mối.
Khi trồng bơ bà con cần xé bầu nhẹ nhàng hạn chế làm vỡ bầu, đứt rễ. Nên dùng dao hoặc kéo cắt và gỡ phần túi nilon ở đáy bầu (khoảng 3-5cm tính từ đáy). Sau đó đặt bầu vào chính giữa hố. Nén nhẹ phần đất xung quanh để cố định bầu. Tiếp đó dùng dao hoặc kéo cắt túi nilon từ trên xuống dưới, lấp đất và tiếp tục nén nhẹ đồng thời rút phần túi nilon ra.
Lấp đất đã trộn phân vào đầy hố đồng thời dùng chân dẫm nhẹ xung quanh để nén đất. Khi trồng không nên trồng sâu, mặt bầu ngang với mặt đất.
*LƯU Ý: Đối với khi trồng các giống bơ ghép. Vị trí ghép cần cách mặt đất 15-20cm. Nếu trên chồi ghép mọc ra 2-3 cành chỉ cần giữ lại 1 cành khỏe mạnh để cây dồn dinh dưỡng vào cành này. Bên cạnh đó thường xuyên kiểm tra và vặt bỏ các chồi mọc ra từ gốc ghép. Đối với cây còn dây ghép bà con cần gỡ bỏ sạch sẽ tránh hiện tượng dây ghép bó cứng làm ảnh hưởng đến sự phát triển thân, tạo thành vết hằn khiến cây dễ gãy đổ. Sau khi trồng xong cần cắm cọc cố định cây.
BÓN PHÂN CHO CÂY BƠ:
- Năm thứ nhất: Sau khi trồng bơ khoảng 20 ngày. Cần tiến hành bón thúc cho bơ. Sử dụng phân NPK tỷ lệ 2:2:1. Mỗi hố từ 0,1kg (100g). Khi bón cần tưới nước để phân tan nhanh và thấm đều xuống đất. Sau đó tiếp tục bón liều lượng như trên nhưng giãn khoảng cách ra 30 ngày 1 lần.
- Năm thứ 2: Tiếp tục bón NPK nhưng tăng lượng phân mỗi gốc lên 200 – 300g. Mỗi năm bón 6 lần, 3 lần vào mùa mưa, 3 lần vào mùa khô. Khi bón mùa khô cần tưới nước khi bón
- Năm thứ 3 trở đi: Nếu là bơ ghép thì từ năm thứ 3 cây bắt đầu ra quả bói. Nên để lại số lượng quả tùy theo sức của cây. Thông thường là 1-3 quả / cành. Khi quả được 1 tháng đến khi thu hoạch (5-6 tháng) tiến hành bón 3 đợt phân, mỗi đợt 2kg phân NPK. Sau khi thu hoặc bón bổ sung 1-2kg Ure và cắt tỉa cành yếu để cây nhanh chóng hồi phục.
- Lưu ý khi cây ra hoa không nên tưới nước, bón phân mà nên chờ đến khi hoa đậu thành quả. Để tránh rụng quả cần bổ sung thêm phân Kali
- Trồng bơ xen cà phê, từ năm thứ 3 có thể giảm lượng phân xuống một nửa vì cây đã được thừa hưởng lượng phân từ cà phê
Hướng dẫn cách chăm sóc cây bơ
Bơ trồng từ hạt thân thường mọc thẳng và cành ngang ngắn, còn bơ ghép thường phát sinh cành ngang rất sớm. Hiện nay phương pháp trồng từ hạt không còn phổ biến nhiều. Do đó chúng ta sẽ tập trung vào cắt tỉa cành tạo tán cho các giống bơ ghép.
Đối với trồng bơ xen cà phê, ngay khi mới trồng, bà con chỉ nên để 1 cành mọc từ chồi ghép. Nhằm mục đích dồn chất dinh dưỡng cho cành này. Đồng thời, cành không bị cạnh tranh sẽ có xu hướng mọc thẳng và dể tạo hình cũng như tiết kiệm được diện tích. Khi cây cao hơn tán cà phê 1-2 m tiến hành hãm ngọn để cây ra cành ngang.
Còn đối với trồng thuần, bà con có thể để cây phát triển tự nhiên. Bấm ngọn ở độ cao 60 cm đến 70 cm. Sau đó cắt tỉa cành chồng chéo, chồi vượt… tạo tán tỏa đồng đều.
Khi cây đã định hình và vào giai đoạn thu hoạch, cần thường xuyên cắt bỏ cành yếu, cành có dấu hiệu sâu bệnh. Những cành nhỏ nhưng manh nhiều trái, cần phải có biện pháp chống đỡ vì cành bơ rất giòn, dễ gẫy đổ.
PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH
Sâu cuốn lá: sâu nhả tơ cuốn lá lại để làm tổ, sâu dài khoảng 10mm, màu xanh và có những lằn ngang không rõ rệt. Trưởng thành, sâu làm nhộng trong các tổ lá, nằm yên 5-7 ngày rồi vũ hóa. Dùng các loại thuốc trừ sâu nội hấp để phun diệt trừ. Nếu có điều kiện, trước khi phun thuốc, nên gỡ bỏ các tổ lá do sâu cuốn lại để tăng thêm hiệu lực của thuốc.
Sâu cắn lá: có rất nhiều loài, sâu ăn trụi lá làm chết cây con và làm giảm sức tăng trưởng cây lớn. Có thể tìm thấy sâu trên lá, trên cành hoặc vỏ thân cây. Ban ngày, sâu ẩn núp dưới gốc cây, đêm đến bò ra phá hại.
Rầy bông: rầy thường xuất hiện vào mùa mưa, chích hút nhựa lá và đọt non, quả non làm cây giảm sức tăng trưởng, dùng supracide, suprathion, bassa,… phun trừ rầy khi thấy xuất rầy xuất hiện.
Bệnh thối rễ: do nấm Phytophthora cinnamoni gây ra, ở những chân đất có thuỷ cấp cao, nấm xâm nhập làm hư rễ chính (rễ cọc), sau đó nấm lan tràn phá huỷ cả bộ rễ làm cây chết rụi. Cây bị bệnh có tán lá xơ xác, lá đổi sang mầu xanh nhạt rồi rụng. Cành chết dần từ ngọn xuống thân chính. Áp dụng một số biện pháp phòng trừ sau:
– Không dùng hạt giống bị nhiễm bệnh và vệ sinh vườn ươm sạch sẽ phòng chống bệnh phát sinh và lan tràn.
– Trồng bơ trên các loại đất có kết cấu tơi xốp, tầng đất canh tác đủ sâu, rút nước nhanh khi mưa.
– Phát hiện kịp thời những vết thối trên thân, cạo sạch và quét sulfate đồng, vôi đặc. Khi cây chết vì bệnh, nên đào và hủy bỏ để bệnh không lan tràn.
Bệnh đốm lá: trên lá có hình dạng và kích thước gần giống nhau, hình có góc cạnh hoặc hơi tròn, màu nâu. Bệnh có thể lây qua trái, trái bị bệnh sẽ giá trị, bệnh tồn tại trên lá già để phát tán khi có điều kiện thích hợp.
Bệnh héo rũ: lá héo, chết rất nhanh, nếu lột vỏ cành hoặc rễ cây đã chết sẽ thấy những đường sọc màu nâu ở phần tiếp giáp vỏ và gỗ. Dùng thuốc hóa học Anvil, Daconil, Aliette,… để phòng trừ
Với cách trồng bơ và những lưu ý khi chăm sóc bơ như trên, hy vọng bạn sẽ có một vườn bơ trĩu quả cho mình
