Đặc điểm cây ngâu
Cây ngâu còn được gọi là Ngâu tròn, ngâu tán tròn,Ngâu ta (có đầu lá tròn và dáng cây mọc thành bụi lớn hơn ,Khác với ngâu Tàu), Tên tiếng anh: Mock Lemon, Tên khoa học: Aglaia odorata thuộc họ Xoan – Meliaceae có nguồn gốc từ Việt Nam.
>>> Xem thêm: Trồng cây theo phong thủy trước nhà
Cây ngâu thuộc loại cây thân gỗ, dạng bụi nhỏ, sống lâu năm có chiều cao khoảng 1 – 6 m. Cây có nhiều cành nhánh tạo thành dăm, tán cây dạng tròn. Lá ngâu hình bầu dục hơi tròn, kép lông chim, xanh bóng quanh năm. Hoa ngâu màu vàng tươi, nhỏ li ti khoảng 2mm, có nhiều bông hoa kết hợp thành chùm dài khoảng 5-10cm, mọc ở nách lá nên rất sai hoa. Hoa ngâu có hương thơm vị chanh ngọt ngào,nồng nàn, thanh thoát. Hoa ngâu thơm hơn vào ban ngày.Hoa ngâu nở từ tháng 4 đến tháng 9 sau những cơn mưa rào. Hoa ngâu thuộc loại đơn tính khác gốc: hoa đực và cái trên 2 cây khác nhau. Hoa cái được thụ phấn mới có quả. Quả ngâu có hình trứng, mỗi quả có chứa một hạt giống. Quả nhỏ hình trứng khi chín có màu đỏ cam hoặc cam. Cây ngâu rất khó đậu quả.
Cách trồng chăm sóc ngâu
Cây hoa ngâu thuộc loại cây thân gỗ khỏe mạnh, dễ trồng và thích nghi, ít sâu bệnh hại và không tốn nhiều công chăm sóc.
Ngâu ưa sáng, nắng hoặc cũng có thể chịu được bóng bán phần.
Nhu cầu dinh dưỡng và nước trung bình, không kén đất bạn có thể trồng cây nơi đất pha cát, đất thịt.
Nếu trồng ngâu trong nhà bạn nên đặt cây ở vị trí có ánh sáng mặt trời, lượng nước tưới vừa phải và điều độ. Khi thấy mặt chậu se khô hãy tưới tránh làm chậu bị ngập úng, thối rễ.
Vì quả ngâu ít gặp nên người ta thường nhân giống ngâu bằng chiết cành hoặc giâm cành khá đơn giản và hiệu quả.
Ứng dụng cây ngâu
Cây ngâu gắn liền với đời sống Việt Nam từ đời xưa, trước sân mỗi ngôi nhà cổ thường trồng hoa ngâu. Trong các công trình văn hóa tín ngưỡng đình chùa cây ngây cũng là một phần không thể thiếu bởi hương thơm thanh thoát và hình dáng trang trọng.
Trong văn hóa người Việt, hoa ngâu cùng với hoa mộc, hoa sói là 1 trong 3 loài hoa gắn liền với nghệ thuật thưởng trà của người xưa. Hoa ngâu còn được lựa chọn làm hoa cúng, hoặc ướp vào quần áo tạo hương thơm.
Trong kiến trúc và văn hóa hiện đại cây ngâu vẫn giữ chỗ đứng trong cảnh quan làm cây cảnh trang trí ở sân vườn, trồng chậu, ban công, công viên, vườn hoa, đường phố, công sở bởi đặc điểm dễ tạo hình : có thể xén tỉa, tạo hình khối dễ dàng: vuông tròn, tạo hình ngộ nghĩnh tùy ý thích nghệ nhân…
Cây ngâu còn thường được dùng làm cây trồng hàng rào tạo ranh giới phân chia các khu vực trong cảnh quan.
Cây ngâu cũng được trồng làm cây cảnh trong nhà bởi sắc xanh bóng đầy sức sống của lá, hương chanh thơm dịu của hoa ngâu khiến mọi người trong gia đình đều cảm thấy thoải mái.Khi trồng ngâu nội thất , cây nơi cửa sổ có ánh sáng mặt trời. Cây ngâu có thể trồng làm cây bonsai nhỏ gọn, để bàn rất đẹp.
Ngoài tác dụng làm cảnh, cây ngâu còn có rất nhiều công dụng từ hoa, lá, thân cành, rễ…
Hoa ngâu:
– Hoa ngâu có hương thơm nồng nàn có giá trị kinh tế , hái vào lúc đã chín vàng nhạt và thơm,Phơi hay sấy khô để dành dùng để ướp trà, hương thơm không kém hoa nhài,hoa sen, ngoài ra dân gian còn để làm thơm áo quần.
– Theo Y học cổ truyền, hoa ngâu có vị cay ngọt, giúp tỉnh rượu,giải uất kết, sạch phổi, làm thư giãn bên trong người, tỉnh táo đầu óc, sáng mắt, ngưng phiền khát. Hoa ngâu được dùng chữa chữa ho hen và váng đầu, chứng đầy trướng khó chịu ở ngực, , nhọt độc,chứng nghẹn hơi mới phát chữa sốt bằng cách sắc hoa lên uống nước, vàng da, hen suyễn, bế kinh, cao huyết áp, , có thương tích do vấp ngã…
– Ở Trung Quốc, hoa, lá và rễ sử dụng như một loại thuốc bổ.
Lá có thể thu hái quanh năm, dùng tươi.
– Cành nhánh và lá trị nhiễm trùng,thấp khớp, sưng độc
– Lá tươi dùng nấu tắm ghẻ. Không kể liều lượng
Rễ: Tại Philippin, nước sắc từ rễ và lá ngâu được dùng làm thuốc bổ.
