Triệu chứng cây ổi bị bệnh thối rễ: lá vàng rụng sớm, lá thưa thớt; rễ to có vết đen.
Các tác nhân chính gây hiện tượng vàng lá chết cây:
- Do nấm Nalanthamala psidii gây ra:
Triệu chứng ban đầu, lá ngọn của một vài nhánh bị úa, héo vàng và rụng sớm; dần dần cành bị khô và chết, chết dần từ các nhánh nhỏ đến các cành lớn. Trái kém phát triển, héo, thối và rụng. Triệu chứng lan rộng trên toàn bộ cây, và các cây trông như bị lửa thiêu rụi. Mô mạch của thân gần rễ đổi màu từ nâu sang đen, khối sợi nấm màu trắng dưới vỏ ngoài cùng của thân cây chết. Rễ xuất hiện những vết đen, các mô mạch rễ hóa nâu đến đen hoàn toàn ở cây bị chết.
- Do tuyến trùng Meloidogyne sp. gây ra:
Cây ổi bị nhiễm tuyến trùng bướu rễ biểu hiện triệu chứng cây sinh trưởng kém, lá nhỏ, lá úa vàng sớm hoặc rìa lá nâu tím thành từng mảng, xuất hiện rải rác hay thành từng chùm hay trên toàn tán lá, cây còi cọc suy dinh dưỡng. Hệ thống rễ với đầy những nốt u bướu, những nốt u bướu to và liền nhau (giống ổi xá lỵ) hoặc những nốt u bướu nhỏ và rời rạc (giống ổi không hạt). Cây bị bệnh nặng và lâu những khối u bướu bắt đầu thối rữa, có thể nắm và nhổ lên dễ dàng.
Xem thêm: >>> Kỹ thuật trồng cây ổi sai quả, chất lượng tốt
Triệu chứng cây ổi bị bệnh bướu rễ: lá tím (giống ổi xá lỵ nghệ), vàng úa (giống ổi Lê, Không hạt), rễ đầy các u bướu và thối.
Thực tế trên vườn, triệu chứng thối rễ cây ổi, nguyên nhân gây hiện tượng vàng lá chết cây ổi, được tìm thấy với cả 2 tác nhân song song gồm thối đen rễ, hóa nâu mạch dẫn và bướu rễ nhưng các nốt sần hay bướu được tìm thấy có thể to hay nhỏ tùy thuộc vào giống ổi.
Các biện pháp phòng trị tổng hợp bệnh thối rễ cây ổi (nguyên nhân chính gây hiện tượng vàng lá chết cây trên ổi)
Để trị bệnh thối rễ cây ổi cho vườn ổi bị bệnh, tỷ lệ cây có triệu chứng không quá 5% (nếu trên 30% số cây trên vườn bị chết thì cần phá bỏ cả vườn ổi vì có trị bằng thuốc hóa học cũng gây ô nhiễm môi trường, hiệu quả không cao và không kinh tế) cần áp dụng các biện pháp tổng hợp như sau:
1. Biện pháp canh tác:
- Loại bỏ hết trái trên cây có triệu chứng bệnh;
- Loại bỏ các loại cỏ là ký chủ của tuyến trùng trong vườn như: bình bát dây, rau muống, rau diệu, chó đẻ và tai tượng;
- Bón phân NPK cân đối, đảm bảo tưới nước đầy đủ vào mùa nắng cũng như thoát nước tốt vào mùa mưa;
- Nếu lớp đất mặt quá khô cứng cần xới đất xung quanh gốc; ổn định ẩm độ đất xung quanh gốc cho cây bằng cách tủ rơm rạ, lục bình,…
- Khi trong vườn có cây bị bệnh thối rễ sắp chết thì phải bứng hết gốc, thu gom hết rễ đem phơi khô và đốt; cuốc đất vùng rễ cây bệnh, phơi nắng 1 – 2 tháng và trồng các loại cây thảo mộc (vạn thọ, lục lạc,…) nhằm làm giảm mật số tuyến trùng gây bướu rễ ổi.
2. Biện pháp hóa học:
- Tưới thuốc trị đặc trị tuyến trùng và nấm 2 lần liên tục cách nhau 20 ngày;
- Tưới dưỡng rễ, điều chỉnh pH tối thiểu 3 tháng/lần;
- Phun dưỡng lá 2 lần cách nhau 2 - 3 tuần;
* Lưu ý: Cần đảm bảo thời gian cách ly khi sử dụng thuốc.
3. Biện pháp sinh học:
- Sau tưới thuốc lần thứ 2 hơn 1 tháng bón phân hữu cơ (sử dụng phân chuồng hoai mục hoặc phân thương mại) kết hợp với nấm đối kháng (Trichoderma spp. và Paecilomyces lilacinus) định kỳ sử dụng nấm đối kháng 3 tháng/lần cho 2 năm đầu.
- Tranh thủ nuôi lục bình hay bèo hoa dâu trong mương vườn để tận dụng diện tích mặt nước sẵn có và nguồn phân xanh tại chỗ giúp thay thế nguồn phân hữu cơ và che phủ đất duy trì ẩm độ.
Đối với vườn ổi trồng lại trên đất đã từng trồng ổi hoặc trồng cây ăn trái khác có thể áp dụng các biện pháp tổng hợp như sau:
- Vườn cũ có cây bị bệnh thối rễ thì phải bứng gốc, lượm hết rễ đem phơi khô và đốt. Cày xới đất, phơi nắng 2 – 3 tháng (4 - 6 tháng vào mùa mưa), có thể phủ thêm nilong trắng để tăng hiệu quả cho mùa mưa. Hoặc cày xới ngâm đất ngập trong nước ít nhất 20 cm ít nhất 2 tháng; rửa đất vài lần (bơm ngập và rút nước khô nhanh ra khỏi vườn) rồi phơi đất.
- Trồng 1 -2 vụ một trong các loại cây thảo mộc (vạn thọ, lục lạc,…) nhằm làm giảm mật số tuyến trùng gây bướu rễ ổi.
- Khi trồng mới cần sử dụng cây ổi giống sạch bệnh.
- Loại bỏ thường xuyên và kiểm tra sự hiện diện của tuyến trùng bướu rễ trong đất thông qua các loại cỏ là ký chủ của tuyến trùng trong vườn như: bình bát dây, rau muống, rau diệu, chó đẻ và tai tượng.
- Bón phân NPK cân đối, đảm bảo tưới nước đầy đủ vào mùa nắng cũng như thoát nước tốt vào mùa mưa.
- Tranh thủ nuôi lục bình hay bèo hoa dâu trong mương vườn để tận dụng diện tích mặt nước sẵn có và nguồn phân xanh tại chỗ giúp thay thế nguồn phân hữu cơ và tăng che phủ đất, duy trì ẩm độ.
- Bón phân hữu cơ (sử dụng phân chuồng hoai mục hoặc phân thương mại) kết hợp với nấm đối kháng (Trichoderma spp.,…), định kỳ sử dụng nấm đối kháng 3 tháng/ lần cho 2 năm đầu.
- Tưới dưỡng rễ, điều chỉnh pH tối thiểu 3 tháng/lần cho năm đầu tiên sau trồng, tối thiểu 6 tháng/lần cho các năm sau.
