Từ trộm quả
Nhớ lại thời điểm Nông trường Cao su Cư Kpô (Đăk Lăk) thanh lý 350 ha cao su già cỗi. Một khoảng đất trống giữa những luống cao su non được có thể xen canh cây ngắn ngày. Nhiều nông dân các huyện Krông Ana, Lắk, Ea H’leo, TP Buôn Ma Thuột (Đăk Lăk), huyện Krông Nô (Đăk Nông), thậm chí từ TP Đà Lạt (Lâm Đồng)… đổ về đây thuê đất trồng khoai lang Nhật, với hy vọng làm giàu.
>>> Xem thêm: Mô hình trồng giống Đậu phụng sẻ Tây Nguyên xen với giống mì KM94
Với kinh nghiệm “khoai ruộng lạ, mạ ruộng quen”, anh Nguyễn Văn Thắng (thị trấn Buôn Trấp, huyện Krông Ana) không ngần ngại khi bỏ ra hơn 10 tỷ đồng, thuê 148 ha đất, đầu tư trồng khoai lang Nhật. Ấy thế nhưng khi những luống khoai chuẩn bị thu, dù gia đình ngày đêm canh giữ vẫn bị kẻ trộm đào bới, lấy đi hơn 5 ha củ.
Anh Nguyễn Văn Hải (xã Nâm N’Dir), kể: “Vườn khoai mới ra củ non đã bị kẻ xấu đến đào bới sạch sẽ. Càng đến gần ngày thu, trộm cắp càng phức tạp hơn. Hàng đêm có từng tốp người đổ về ruộng khoai trộm cắp. Chúng đưa cả xe công nông xuống ruộng ăn trộm cho nhanh. Thậm chí khi đóng khoai vào bì chờ thương lái đến mua cũng bị trộm vác đi mất".
Anh Nguyễn Đình Minh (xã Nâm N’Dir, huyện Krông Nô), người cùng thuê đất cao su trồng khoai với anh Hải, cho biết: "Với tiền thuê đất và đầu tư 80 triệu, mỗi ha khoai lang khi thu hoạch lãi hơn trăm triệu đồng. Tôi thuê 10 ha đất, đầu tư hơn 700 triệu trồng khoai. Nếu mọi chuyện suôn sẻ, cầm chắc tiền tỉ trong tay. Thế nhưng lãi chẳng thấy đâu mà còn lỗ te tua. Tôi phải bán tháo vườn khoai, cắt lỗ".
Tại Gia Lai, nạn trộm cắp nông sản cũng "nóng" không kém. Ông Hoàng Ul (thôn Blo, xã A Dơk, huyện Đắk Đoa) cho biết: “Ở đây năm nào cũng có trộm cà phê xảy ra nhưng rất khó bắt được. Kẻ gian không chỉ lén lút mà đôi khi còn manh động, quay lại tấn công gia chủ. Có người vừa mất của, vừa mang thương tật”.
Trộm cắp ngoài vườn chán chê, kẻ xấu còn nhắm đến những kho nông sản mà gia chủ sơ hở. Ông Phạm Hồng Bốn, xã Ia Drăng, huyện Chư Prông (Gia Lai), nhớ lại: Vừa thu hoạch xong vụ hồ tiêu, thì bị kẻ trộm đục tường rào, kéo luôn tấm bạt đang phơi hồ tiêu đi bán lấy gần 10 triệu ăn nhậu. Ngay sau đó, Công an huyện Chư Prông đã bắt được 4 đối tượng liều lĩnh này.
Đến phá cây
Mùa thu hoạch thì trộm sản phẩm, đến mùa xuống giống, những vườn cây lại bị kẻ xấu cắt cành, nhổ gốc đem đi bán giống. Kiểu trộm này đã gây tổn thương rất lớn cho cây trồng.
Mới bắt đầu vụ xuống giống tiêu thì tại xã Ea Kpam, huyện Cư Kuin (Đăk Lăk) đã xảy ra hàng loạt vụ trộm dây tiêu. Gia đình ông Nguyễn Duy Quý (thôn 4) vừa xuống 400 trụ tiêu, thì mười ngày sau đó, trong lúc ra thăm vườn, ông giật mình thấy 210 trụ tiêu bị nhổ sạch.
Quan sát dấu vết, ông Quý nhận định: "Có từ 2 người trở lên, đi xe máy vào nhổ dây tiêu. Gia đình tôi trước nay không hề mâu thuẫn với ai. Do vậy, việc nhổ dây tiêu không phải do thù hằn, hiềm khích mà có thể bọn trộm dây tiêu về đem bán hoặc để trồng trong vườn nhà họ".
Tương tự, anh Nguyễn Văn Ly (thôn Thiên An, xã Ia Blưh, huyện Chư Pưh), trong lúc đi thăm rẫy, phát hiện 4 tên đang cắt trộm dây tiêu. Ngay lập tức, anh hô hoán và xông vào bắt trộm. Nhưng trộm chưa bắt được, anh Ly đã bị chúng dùng gậy gộc xông vào đánh tơi tả. Anh đành bỏ của chạy lấy người mặc cho các đối tượng tẩu thoát.
Không chỉ có giống tiêu, mà cây bơ giống cũng là miếng "mồi ngon" cho kẻ trộm. Chắt chiu mãi, gia đình ông Phạm Quang, trú tại thôn 7, xã Hòa Thuận, TP Buôn Ma Thuột (Đăk Lăk) mới xuống giống một vườn bơ quý. Sau đó không lâu, kẻ gian đã cắt trộm chồi của hơn 400 cây bơ mới xuống giống. Ông Quang chua xót, nói: “Trong số hơn 400 cây bơ bị cắt trộm chồi, có 200 cây đang ra hoa, chúng cũng không tha. Không chỉ thất thu năm nay mà phải 2 năm sau vườn bơ mới phục hồi được".
Riêng tiền chăm sóc, phân bón mấy năm qua, gia đình ông thiệt hại 700 triệu đồng. Theo ông Quang thì, mục đích của kẻ trộm có thể là mang đi bán cho những cơ sở ươm giống, bởi vì trên địa bàn có một số cơ sở ươm giống mua chồi bơ với giá 5.000 đồng/chồi.
