>>> 18 lưu ý về kỹ thuật khi nuôi cá sấu
Chọn giống
Chọn con giống từ 90cm- 100cm trở lên, vì ở độ tuổi này con giống đã có sự giám sát theo dõi kỹ lưỡng của các cán bộ trong trung tâm, có sự thích ứng dần với sự chuyển đổi của môi trường bên ngoài. Đảm bảo sức khỏe cũng như kháng thể ổn định, phù hợp với những hộ nông dân mới nuôi lần đầu.
Chuẩn bị chuồng trại và mật độ nuôi cá sấu
Cá sấu là loài động vật hoang dã rất hung dữ, vì vậy các hộ chăn nuôi theо hình thứс trang trại phải tuân thủ yêu cầu nghiêm ngặt về chuồng trạі để đảm bảo an toàn cho cộng đồng. Bà con nên chọn địа điểm đặt сhuồng trại nuôi ở nơi có nhiều ánh sáng mặt trời chiếu vào nhưng nhiều cây cối cao bao quanh để vẫn đủ bóng râm vàо mùa hè và kín gió. Nếu không có cây cối tự nhiên thì bà con hãy tổ chức trồng một hàng rào cây.
Che chắn chuồng trại về mùa đông, dùng điện hoặc các phương tiện khác tạo độ gần vừa và đủ ấm cho chuồng nuôi sao cho nước và nơi cá sấu nằm có nhiệt độ từ 24 độ trở lên.
Chuồng cần gần nguồn cấp nước sạch để bơm vào bể tắm của cá. Nguồn nước này cần đạt tiêu chuẩn tối thiểu, không bị nhiễm bẩn hay nhiễm sắt. Vệ sinh sạch sẽ trừ mầm bệnh thường xuyên. Định 1 tháng 1 lần khử trùng bằng Clorine, phơi nắng chuồng trại khi trời nắng.
Một chuồng nuôi cá sấu đúng chuẩn bao gồm các khu vực như sau: khu vực bể nước cho cá sấu đầm mình, khu vực sân phơi nắng và khu vực cho cá ăn. Ba khu vực này được bao quanh với hàng rào chắc chắn.
Người nuôi có thể lựa chọn xây dựng chuồng nuôi với kích thước 10 x 10m hoặc 30 x 30m tùy theo nhu cầu và điều kiện kinh tế của gia đình:
Với chuồng nuôi cá sấu diện tích 10 x 10m người nuôi có thể nuôi 100 con cá sấu 1 – 2 tuổi. Trong chuồng nuôi cá sấu nên đào một ao chứa nước để cá sấu ngâm mình.
Với chuồng nuôi cá sấu có diện tích 30 x 30m người nuôi có thể nuôi hơn 800 con cá sấu cỡ thương phẩm. Hệ thống chuồng nuôi với diện tích này nên xây dựng hai bể song song, thành bể có bò thoải dốc, độ sâu trung bình ở giữa bể là 60cm.
Theo từng lứa tuổi, ứng với mỗi lứa tuổi cần có mật độ nuôi cá sấu cần thích hợp:
Cá sấu từ 1 tuổi mật độ thả từ 0,6-1 con/m2 ở điều kiện bình thường.
Cá 2 năm tuổi mật độ thả 1 m2/con.
Cá 3 năm tuổi mật độ thả 2 m2/con.
Cá 4 năm tuổi mật độ thả 3 m2/con.
Cá 5 năm tuổi mật độ thả 4 m2/con.
Số lượng thả cá sấu trong chuồng không quá 100 con cá sấu thương phẩm trên diện tích 100m2.
Kỹ thuật nuôi cá sấu
Thức ăn của cá sấu chủ yếu là các loài có nguồn gốc động vật. Những loại thức ăn được chế biến sẵn dành cho vật nuôi rất ít có tác dụng đến sự tăng trưởng của đàn cá và thường thì cá sấu không chịu ăn các loại thức ăn có sự pha trộn nhiều thành phần, đặc biệt đã qua hấp, sấy khô hoặc ướp muối sẵn, chúng chỉ có khả năng đồng hoá thực phẩm có nguồn gốc động vật tốt nhất là ở dạng tươi sống. Nên thay đổi thực phẩm thường xuyên, nếu có điều kiện để tránh các bệnh về thiếu vitamin A, B1, D &E cùng các chất khác.
Cá sấu là loài động vật dễ nuôi, bởi chúng là hoang dã quen với môi trường sống tranh giành để kiếm thức ăn duy trì sự sống. Nên khi chúng được nuôi trong gia đình, trước hết chúng ta phải tập cho chúng thói quen theo ý muốn, đầu tiên là cho quen với thời gian cho ăn dần dần thay đổi có sự thích nghi với môi trường. Phải cho chúng ăn những thức ăn tươi sống và cắt thành miếng nhỏ để cá dễ nuốt.
Thành phần khẩu phần thức ăn mùa đông, nên thêm một chút muối pha trộn theo tỷ lệ 0,1% tỷ lệ khẩu phần thức ăn, thức ăn không được để ruồi bâu.
Cá sấu nhìn chung là loài động vật có sức đề kháng cao, giai đoạn dễ nhiễm bệnh nhất là khi còn nhỏ. Tuy nhіên, trong quá trình nuôi, bà cоn nên đầu tư xây thêm một chυồng cách ly để nuôi rіêng những con cá yếu. Chuồng này dùng nguồn nước riêng, thức ăn và chế độ chăm sóc đặc biệt. Ngoài ra, bà con cũng cần quan sát khẩu phần ăn của cá sấu, nếu thừa thức ăn bất thường thì có thể do thức ăn không phù hợp, hоặc do thời tiết hoặc chuồng trại bị xáo trộn làm cá hoảng sợ bỏ ăn.
Thời tiết và nhiệt độ có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của cá sấu. Nhiệt độ lý tưởng cho cá phát triển là từ 28 – 32°C. Vào mùa đông, nhiệt độ giảm xuống thấp khiến cá sấu dễ nhiễm lạnh, bà con cần có các biện рháp chống rét cho cá như che сhắn chυồng trại tránh gió lùa, cung cấp thêm nhiệt bằng than, bóng đèn điện hoặc củi…Nguồn nước trong ao hoặc bể nuôi cũng phải được thay và tẩy dọn thường xuyên, chất thải do сá tạo ra cần được thu gom và xử lý đúng quу trình.
Một số bệnh thường gặp ở cá sấu
Bệnh viên dạ dày, viêm ruột: Chủ yếu vào mùa lạnh, khi nhiệt độ môi trường dưới 20°C. Việc nhận thức ăn và tiêu hóa thức ăn trong hệ thống tiêu hóa rất kém. Do E.coli và Salmonella là đối tượng chính gây nên. Phòng bệnh: Tạo môi trường ấm cho cá sấu, cho cá ăn đầy đủ trước mùa đông và những ngày nhiệt độ trên 25°C nên cho cá ăn đầy đủ.
Bệnh do nhiễm trùng: Cá sấu là loài động vật hoang dã mang bản chất dữ. Khi nuôi tập trung với số lượng lớn trong cùng một khu vực chúng thường cắn nhau tranh thức ăn, chiếm lãnh thổ, tranh giành bạn tình, vì thế việc cắn nhau gây thương tích có thể xảy ra hàng ngày. Nếu trong môi trường nuôi công tác vệ sinh không được tốt cá dễ bị nhiễm khuẩn gây bệnh. Phòng và chữa trị bằng cách nuôi cá cùng kích cỡ, đúng mật độ và cho ăn đầy đủ. Khi cá bị thương thì nhốt riêng cá bệnh, rửa sạch vết thương bằng thuốc tím hoặc nước muối sau đó tra thuộc Clorocit bột hoặc tra thuốc đỏ.
Bệnh ký sinh trùng: Ký sinh trùng ở cá sấu chủ yếu là lớp giun tròn ký sinh trong đường tiêu hóa. Nguyên nhân chính gây nên là do trong thức ăn và môi trường nuôi có trứng giun. Phòng và trị bệnh: Môi trường nuôi phải đảm bảo vệ sinh và cho thức ăn sạch sẽ kết hợp với định kỳ cho cá ăn thuốc tẩy ký sinh trùng.
Bệnh do thời tiết lạnh gây ra: Nhiệt độ môi trường là một yếu tố quan trọng đầu tiên. Trước mùa đông phải cho cá ăn đầy đủ, giữ môi trường sạch để cá đảm bảo khỏe mạnh. Để giữ ấm cho cá vào mùa đông khi xây dựng chuồng nuôi phải chọn vị trí, hướng chuồng tránh được gió lạnh. Ở miền Bắc Việt Nam vào các tháng mùa đông phải có các biện pháp chống rét cho cá như che chắn gió lùa, dùng điện hoặc than, củi nâng nhiệt, đón cá vào các hầm kín để trú đông…
Bệnh do môi trường bẩn gây ra: Nếu công tác vệ sinh sau mỗi lần cho ăn và tẩy dọn cuối năm không được tốt sẽ tạo cho môi trường nhanh bẩn, đây là cơ hội cho sinh vật gây bệnh ở cá phát triển.Vậy nên khi cho cá ăn đủ lượng và chất, tránh cho cá ăn thức ăn ôi thiu, sau khi cho cá ăn khoảng 30 phút đến 1 giờ, kiểm tra và dọn hết thức ăn thừa. Thường xuyên dọn hết các chất thải, tuyệt đối không để môi trường nước trong ao/chuồng nuôi cá bị bẩn. Phải thay nước ao đúng quy trình vệ sinh, tẩy dọn ao, chuồng nuôi vào các dịp cuối năm bằng thuốc tím nhằm hạn chế vi sinh vật gây bệnh phát triển.
Bệnh thiếu canxi: Các triệu chứng bệnh cho thấy những bất thường ở phần xương sống, rụng răng hoặc răng mọc không đều…Nên cho cá sấu ăn các loại thức ăn giàu canxi như: các loại cá, chuột đồng hoặc thức ăn bổ sung có chứa nhiều canxi (bột xương hấp, xương nghiền hoặc tricalciumphosphate).
Bệnh viêm phổi truyền nhiễm: Bệnh thường xảy ra ở vụ đông xuân hàng năm, nguyên nhân do nhiệt độ môi trường thấp, sức đề kháng của cơ thể cá giảm, vì thế vi khuân Streptococcus và Staphylococcus xâm nhập. Cá bệnh có biểu hiện: ít vận động, khó thở, dần dần bị bong lớp da mỏng bên ngoài thành từng đám. Phổi có hiện tượng giữ nước, phế nang xuất hiện các chấm trắng xen kẽ. Nếu không kịp thời chữa, cá sấu có thể chết hàng loạt. Phòng bệnh: Tạo môi trường ấm cho cá sấu, cho cá ăn đầy đủ trước mùa đông và những ngày nhiệt độ trên 25°C nên cho cá ăn đầy đủ.
Lưu ý: Khi nuôi cá sấu nên có một chuồng cách ly để nuôi riêng những con yếu, dùng nguồn nước riêng, máng ăn giữ sạch và có chế độ chăm sóc đặc biệt. Ngoài ra nên lập một khu riêng có nhiều ngăn chuồng nhỏ để nhốt giữ cá sấu trước khi thịt./.
