>> Hướng dẫn trồng mộc nhĩ trên thân cây gỗ
Nấm sò vừa là nấm ăn, vừa là nấm dược liệu giàu dinh dưỡng, được ưa chuộng trong chế biến món ăn hằng ngày.
Thời vụ trồng
Nấm sò có thể trồng quanh năm. Tuy nhiên thời điểm thích hợp nhất là tháng 9 năm trước đến tháng 3 năm sau, lúc này, thời tiết mát mẻ, dễ chịu rất phù hợp cho sự phát triển của nấm sò.
Chọn giống
Giống nấm sò là những bịch nấm đã được cấy giống sẵn. Bà con có thể đến các trang trại trồng nấm mua về. Nên lựa chọn những bịch nấm có hệ sợi trắng đều không có mốc xanh, mốc đen, có mùi thơm dễ chịu, không có mùi chua, không có các đốm kỳ lạ,..
Sau khi mua, bạn không nên trồng vội mà để bịch nghỉ vài ngày. Đối với những bịch nấm chưa mọc kín đáy bạn nên để chúng mọc kín rồi mới đem trồng.
Kỹ thuật trồng nấm sò
Nguyên liệu trồng nấm chủ yếu là rơm rạ, bông phế thải, mùn cưa,…lượng rơm rạ tối thiểu là 300kg mới đủ nhiệt để ủ.
Bà con cần làm ướt rơm rạ bằng nước vôi với tỷ lệ 4 kg vôi/1.000 lít nước. Ngâm rơm rạ trong nước vôi 15 - 20 phút rồi vớt ra để ráo nước. Ủ rơm bằng cách kê kệ ủ sao cho vuông vắn, có cọc ở giữa để thoát hơi, rải từng lớp rơm rạ lên kệ ủ rồi dẫm nhẹ, sau đó lấy nilon bọc xung quanh đống ủ để giữ nhiệt.
Sau 3 ngày ủ rơm tiến hành đảo đống ủ, trong quá trình dỡ, cần kiểm tra độ ẩm đống ủ, nếu vắt nguyên liệu thấy nước chảy nhỏ giọt ướt vân tay là được. Nếu thấy khô, bổ sung nước trực tiếp vào rơm rạ, nếu ướt quá cần phơi rơm đến khi đảm bảo đủ độ rồi ủ lại như ban đầu.
Ủ tiếp 3 ngày sau đó: Kiểm tra độ ẩm như lần 1, nếu đảm bảo yêu cầu thì đảo rơm rồi ủ lần 2. Sau 3 ngày dỡ đống ủ và băm rơm thành từng đoạn cỡ 10 – 15cm rồi ủ lại. Hai ngày sau, kiểm tra lại đống ủ thấy rơm rạ đã chín đều và đủ độ ẩm thì tiến hành cấy giống. Nếu có điều kiện, hấp nguyên liệu trước rồi cấy giống trong phòng vô trùng sẽ hạn chế được tỷ lệ nhiễm bệnh ở nấm.
Khu vực trồng nấm sò phải đảm bảo nhiệt độ 20-30°C độ ẩm đạt 80-85%. Phòng nuôi trồng phải đảm bảo không có ánh nắng trực tiếp, tránh gió lùa, ánh sáng tự nhiên, không khí lưu thông và có thể tưới ẩm mà không ảnh hưởng đến vật dụng trong nhà và phòng phải giữ độ ẩm ổn định.
Bà con có thể để ở phòng trống không gian nhỏ hay trong nhà tắm (luôn phải vệ sinh sạch sẽ). Bạn cũng có thể để ở gầm cầu thang hay chỗ để xe.
Để tiến hành trồng bà con cần chuẩn bị túi nilon kích thước 30 x 45cm, bông nút, dây chun. Túi nilon phải được gấp đáy. Sau đó cho nguyên liệu vào túi đã chuẩn bị, dùng tay ấn nhẹ rồi điều chỉnh lớp nguyên liệu đó sao cho dày từ 5 – 7cm, sau đó rắc một lớp nấm xung quanh thành túi. Làm 3 lớp như vậy, lớp trên cùng rắc đều trên bề mặt (trừ khoang miệng túi nút bông), sau đó lấy một lượng bông bằng miệng chén uống nước nút bông rồi quấn dây chun chặt nút bông.
Bịch đã cấy giống căng tròn, độ nén vừa phải, trọng lượng bịch từ 2,4 – 2,7kg. Sau khi cấy giống, bịch giống đưa vào nhà ươm thoáng mát, sạch sẽ. Tỷ lệ cấy giống: 16 – 20 bịch/1kg giống (tương đương 4,0 – 4,5 kg giống/ 100kg rơm rạ khô).
Sau khi cấy giống 20 – 25 ngày (tùy thuộc vào điều kiện thời tiết), kiểm tra để rạch bịch. Khi thấy sợi nấm đã ăn xuống đáy bịch. Rạch 6 – 8 đường dài khoảng 5 – 6cm, các đường rạch đều so le nhau.
Tiến hành treo bịch nấm bằng dây nilon tạo thành cây trong nhà trồng nấm. Các bịch nấm cách nhau 10-15cm để khi nấm phát triển không chạm vào nhau và dễ thu hái. Khoảng từ 2-3 hàng nấm tạo lối đi rộng 40cm để tiện chăm sóc.
Sau khi rạch bịch được 4-6 ngày, nấm bắt đầu mọc, tưới nước dạng sương mù bên ngoài túi, đảm bảo bề mặt mũ nấm có lớp nước đọng, tưới nước từ 4-6 lần/ngày tùy theo lượng nấm ra nhiều hay ít, độ lớn của nấm và độ ẩm không khí cao hay thấp. Nếu thiếu nước, nấm sẽ chậm phát triển, nhẹ cân, ăn dai; nếu thừa nước, nấm bị vàng, thối rữa.
Phòng trừ sâu bệnh hại nấm
Trong quá trình trồng nấm sò thường bị một số bệnh phá hoại làm giảm năng suất. Nguyên nhân do nguyên liệu khử trùng và ủ chưa đúng, môi trường trồng cấy giống có thể bị ô nhiễm. Do vậy, để nấm sinh trưởng phát triển tốt, hạn chế sâu bệnh cần khử trùng và ủ nguyên liệu theo đúng quy trình, kỹ thuật.
Trước hết bà con nên dọn sạch các túi nấm đã thu hái hết, cọ rửa giá đặt bịch, nền nhà bằng nước khử trùng. Thường xuyên khử trùng để tiêu diệt hết các loại côn trùng, bệnh hại. Ngoài ra, cần có biện pháp phòng, chống chuột, nấm mốc và các loại côn trùng phá hoại.
Thu hoạch
Thu hái nấm khi bầu nấm bằng chén uống nước nhỏ, lưu ý phải hái hết phần gốc trên bịch nấm. Mỗi lứa thu hái làm 3 – 4 đợt. Sau mỗi đợt thu hái 3 – 4 ngày không tưới, khi thấy tại những vết rạch xuất hiện quả thể nấm mới tưới nước.
Thời gian thu hái nấm từ 30 – 45 ngày kể từ lần hái đầu tiên. Lưu ý thời gian thu nấm có hiệu quả nhất là từ lần hái đầu tiên đến 30 ngày sau. Từ ngày thứ 30 trở đi nếu thấy bịch nấm bị xẹp xuống (ngót đi) ta dùng tay ép bịch nấm xuống rồi lấy dây buộc sát vào nguyên liệu như phương pháp buộc ban đầu, sau đó chăm sóc và thu hái bình thường.