Bà Nguyễn Thị Thi là đầu mối buôn chanh ở thị trấn Cao Phong, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình từ nhiều năm nay. Mỗi ngày cơ sở thu mua của bà có thể xuất vài tấn chanh mỗi ngày. Năm 2018, bà mua chanh dễ bao nhiêu thì năm nay lại khó bấy nhiêu. Giá chanh lên cao gấp 3 lần so với năm ngoái mà bà không mua đủ hàng.
>>> Xem thêm: Trở thành tỷ phú từ trồng chanh tứ quý
Bà Thi than thở: "Mới đầu tháng 10, giờ tôi muốn mua chanh đào mà chịu không tìm được nguồn hàng. Chắc tôi phải chuyển sang bán cam thôi, chứ mỗi ngày gom được vài thùng chanh thì không đủ công".'
Nỗi buồn của bà Thi chỉ là không mua được hàng, trong khi nhiều nông dân ở Hòa Bình lại vô cùng đau xót vì cũng tầm này năm ngoái, giá chanh siêu rẻ, chỉ đạt 2.000 - 3.000 đồng/kg, thu hoạch không đủ bù chi phí nên bà con chán nản, phá bỏ cả vườn.
Ngồi thẫn thờ bên vườn của gia đình, ông Triệu Văn Hòa ở xóm Đồng Khụ, xã Thống Nhất, thành phố Hòa Bình cũng không giấu nổi tiếc nuối. "Năm ngoái chanh rẻ quá, tôi để rụng đầy gốc. Năm nay, ai ngờ nó lại lên đến 15.000 - 16.000 đồng/kg" - ông Hòa tiếc rẻ nói.
Cách đây 6-7 năm, cây chanh đào lên cơn sốt, giá lên đến 50.000 - 60.000 đồng/kg. Nhiều nhà trồng chanh thu về cả tỷ đồng. Cây chanh lại dễ chăm, ít phải đầu tư, cho sai quả, có những cây cho thu 2-3 triệu đồng. Thấy lợi ích cao từ cây chanh nên nhà nhà lại đổ xô vào trồng chanh.
Trong khi đó, toàn tỉnh Hòa Bình ước tính có hàng nghìn hecta chanh đào và chanh trắng. Diện tích tăng lên cũng là lúc giá chanh xuống dốc không phanh. Từ mấy chục nghìn đồng/kg, giá chanh đào giảm xuống chỉ còn vài nghìn đồng, rồi có vườn bán không ai mua. Khi đó, bà con nông dân vô cùng lo lắng và sốt ruột. Thay vì "ôm cây" đợi ngày mai, bà con lại đốn hạ chanh không thương tiếc.
Chỉ trong vài tháng, diện tích chanh tươi tốt của bà con đã bị biến thành vườn củi. Điển hình như gia đình chị Lê Thị Mai ở thị trấn Cao Phong, cũng trồng 300 cây chanh nhưng khi được thu hoạch, giá chanh lại xuống giá thê thảm. Không giấu nổi nỗi buồn, chị Mai đành lòng mà phá bỏ hàng trăm cây chanh. Trớ trêu thay, năm nay giá chanh lên cao vút nên chị Mai cũng như nhiều hộ khác tiếc xót ruột.
Cây chanh đã bén rễ đất Hòa Bình từ nhiều năm nay. Theo phân tích của bà Nguyễn Thị Thi, Khu 1, thị trấn Cao Phong, nhu cầu tiêu thụ chanh, đặc biệt là chanh trắng vẫn rất lớn. Một ngày như cơ sở của bà có thể xuất vài tấn chanh. Nếu giá chanh được 10.000 đồng/1kg là người trồng chanh có thể sống được. Việc bà con ồ ạt trồng chanh rồi lại ồ ạt phá bỏ là điều đáng tiếc.
