Hòe là loài thực vật thân gỗ, có kỹ thuật trồng cây khá đơn giản. Độ cao của cây có thể lên đến 15 mét, thân thẳng, chỏm lá tròn, cành cong queo, lá kép, cụm hoa hình chùy ở đầu cành, tràng hoa hình bướm màu trắng ngà. Ðài hoa hình chuông, màu vàng xám. Quả hòe loại đậu, không mở, dày và thắt nhỏ lại ở giữa các hạt. Nụ hoa hình trứng, có cuống nhỏ, ngắn, một đầu hơi nhọn, dài 3 - 6mm, rộng 1 - 2mm màu vàng xám.
Kỹ thuật trồng cây hoa hòe không quá phức tạp với bà con nông dân
Hoa chưa nở dài từ 4 - 10mm, đường kính 2 - 4 mm. Cánh hoa chưa nở màu vàng, mùi thơm, vị hơi đắng. Hòe trồng cây lấy nụ hoa và quả làm thuốc chữa được nhiều Bệnh, song chủ yếu dược liệu dùng nụ hoa. Nụ hoa hoè tính hơi lạnh, có nhiều công dụng như hạ mỡ máu, chống viêm, chống co thắt và chống loét, chống tiêu chảy, cao huyết áp, đau mắt; tác dụng tốt với hệ tim mạch, chữa các chứng chảy máu như chảy máu cam, ho ra huyết, băng huyết, đại tiểu tiện ra máu...
Cây hòe phân bố ở các tỉnh phía Bắc, trong đó có nhiều ở làng quê Thái Bình, tập trung nhiều nhất ở các huyện Thái Thụy, Vũ Thư. Tuy nhiên, do ưu điểm dễ trồng, hiếm khi nhiễm sâu bệnh và mất mùa nên có nhiều người Thái Bình khi đi kinh tế mới ở các tỉnh Tây Nguyên vẫn đem hòe vào trồng, làm bóng mát cho cây cà phê cũng phát triển rất tốt, cho thu nhập cao.
Áp dụng đúng kỹ thuật trồng cây, người dân sẽ thu lại hiệu quả kinh tế cao
Nhiều nhà trồng hoè làm cây lưu niên, bóng mát, cây giống, cho thu mỗi năm khoảng 30 đến 70 kg nụ, bán được trên chục triệu đồng, đem lại hiệu quả kinh tế khá và không tốn nhiều công đầu tư. Về hiệu quả xã hội, nếu cây hòe phát triển còn giải quyết việc làm cho nhiều lao động, từ khâu thu hoạch, chế biến, phơi sấy, bảo quản đến khâu thu mua lẻ... lao động phổ thông, thậm chí cụ già, trẻ nhỏ đều có thể làm được.
Phương pháp ươm và trồng hòe
Trước hết, người trồng nên chọn những cây hòe có chùm hoa to, nhiều nụ (bà con thường gọi là hòe nếp). Thời gian trồng từ tháng 12 đến tháng 2 (âm lịch), người dân nên chọn những quả đã chín, ngắt về tách hạt và có thể ươm ngay. Trước hết, người nông dân nên rải 1 lớp cát nhỏ hoặc đất mịn dày độ 7 – 10cm sau đó rải đều hạt hòe, cuối cùng phủ 1 lớp đất dày 4 – 5cm.
Hoa hòe nếp mang lại giá trị kinh tế cao hơn
Khi hạt được tưới nước sau khoảng 20 – 30 ngày sẽ nảy mầm. Khi cây đã cao khoảng 5 – 7cm và được 2 – 3 cặp lá nhỏ, người trồng cho vào bầu nilon đã đóng đầy đất màu, sau đó xếp bầu theo hàng làm giàn che bớt ánh sáng và thường xuyên tưới nước. Cây hòe cao khoảng 40 – 60cm có thể trồng được (ở Tây Nguyên trồng đầu mùa mưa là tốt nhất).
Cách trồng cây hòe
Nếu hòe được trồng trên vùng đất trống, người dân nên trồng cây cách cây: 5 – 7m.Khi người trồng muốn trồng hòe xen với cà phê, cây có thể được trồng thưa hơn. Bước đầu tiên là đào hố vuông 40cm x 40cm sâu 40cm, dùng phân chuồng đã ủ hoai (cây hòe đặc biệt ưa phân chuồng) sau đó trộn lẫn phân, đất và đặt cây cho lấp hết bầu (trong lúc cắt bầu tránh làm vỡ bầu).
Chăm sóc và thu hoạch cây hòe
Cây hòe là loại cây rễ cọc, chịu hạn tốt, mùa khô có thể tưới thêm nước để cây phát triển nhanh. Người chăm bón có thể thay phân chuồng bằng phân vô cơ. Khi cây hòe đã cao khoảng 1,2 - 1,5m cần được ngắt ngọn chính để hoa hòe ra đầu cành, cây lên càng nhiều cành, càng nhiều hoa.
Hoa hòe đã sấy khô có giá thành cao trên thị trường
Cây hòe trồng thường ba năm thì có hoa, nếu chăm sóc tốt thì 2 năm hòe đã cho hoa. Cây hòe trồng 4 – 5 năm có thể cho từ 8 – 10kg hoa khô. Người dân có thể thu hoạch hòe khi chùm hoa đã to, nụ đã cương to sắp bung hoa thì ngắt, nếu ngắt non hoặc hoa đã nở năng suất sẽ giảm.
Sau khi đã ngắt chùm hoa hòe, hoa cần được loại bỏ lá, cuống hoa đem phơi khô là có thể bán được. Thông thường cứ 7 – 10 ngày, người nông dân có thể thu hoạch hòe 1 lần. Cây hòe thích nghi với những vùng đất phù hợp với cây cà phê, có khả năng chịu hạn tốt.
