Hiện phong trào trồng dừa xiêm đang phát triển mạnh ở nơi đây. Bởi dừa xiêm dễ trồng, ít tốn công chăm sóc, không kén đất, từ trung du đến ven biển đều trồng được; nhà nhà trồng dừa xiêm (nhà nào cũng có dừa xiêm), ít nhất thì cũng vài chục cây, nhiều nhất thì 100 - 200 cây.
>>> Xem thêm: Tìm hiểu về cây dừa bung
Toàn huyện có trên 180ha dừa xiêm, bình quân mỗi ha trồng 300 cây theo công thức cây cách cây 7m, hàng cách hàng 7m. Trong đó, xã Cát Hiệp nhiều nhất 100 ha, các xã Cát Trinh, Cát Lâm, Cát Sơn, Cát Hanh, Cát Tân, Cát Khánh, mỗi xã từ 7 - 20 ha. Đây là một loại cây trồng cho giá trị kinh tế rất cao, góp phần nâng cao thu nhập kinh tế gia đình và xây dựng nông thôn mới.
Dừa xiêm từ khi trồng đến thu hoạch khoảng 4 năm. Do là loại cây lâu năm nên cây càng lớn sẽ cho năng suất càng cao. Trung bình cây từ 5-6 năm tuổi, mỗi năm cho năng suất khoảng 100-120 trái/cây. Với giá bán hiện nay trừ hết chi phí người trồng có thu nhập 1 triệu đồng/cây/năm; bình quân mỗi héc ta thu nhập khoảng 150 triệu đồng/năm. Do có vị ngọt và mùi thơm đặc trưng nên dừa xiêm có giá trị cao gấp 3 lần so với dừa bình thường.
Nhiều nông hộ trồng dừa xiêm ở huyện Phù Cát cho biết, dừa xiêm được các thương lái thu mua tại gốc với giá từ 7.000 đồng/trái (mùa mưa), còn mùa nắng và Tết âm lịch thì tới 10.000 - 12.000 đồng. Riêng dừa khô để giống có giá 60.000 đồng/trái.
Đi giữa những hàng dừa tươi tốt, rợp bóng mát đang cho trái sai trĩu buồng, ít ai nghĩ khu đất này trước đây là vườn tạp. Ông Nguyễn Văn Yên ở thôn Phú Kim, xã Cát Trinh chủ vườn dừa, chia sẻ: “Đa phần bà con ở vùng này phá vườn tạp để trồng trồng dừa xiêm mang lại thu nhập cao hơn. Để “lấy ngắn muôi dài”, mấy năm đầu dừa chưa khép tán tôi trồng đậu phụng, mì, hoa màu khác và nuôi thêm gà, vịt, heo, góp thêm thu nhập gia đình. Sau 4 năm, dừa bắt đầu cho thu hoạch. Cây to, cây nhỏ đều sai trái, mỗi buồng từ 15 - 20 trái, thương lái đến tận vườn thu mua giá từ 7.000 - 12.000 đồng/trái tùy vào thời điểm. Sau khi trừ chi phí, mỗi năm tôi lãi 70 triệu đồng”.
Về kinh nghiệm chăm sóc dừa xiêm, ông Nguyễn Văn Yên ở thôn Phú Kim, xã Cát Trinh cho biết thêm: “Loại dừa này dễ chăm sóc, mỗi năm bón phân 2 lần (1 kg NPK hỗn hợp/cây), cần nhiều nước vào mùa nắng hạn, làm sạch cỏ xung quanh buồng dừa. dưỡng cho cây dừa có bộ lá xanh tốt. Chú ý phòng trừ sâu bệnh hại dừa”.
Theo ông Nguyễn Công Tại ở thôn An Quang Tây, xã miền biển Cát Khánh, thì cây dừa xiêm cũng thích nghi trên chân đất cát ven biển. Trong 2 năm 2012 - 2013, ông trồng 100 cây dừa xiêm, qua theo dõi dừa phát triển tốt. Đến năm 2016 ông bắt đầu thu hoạch lần đầu và năm nay thu hoạch nhiều hơn. Bình quân mỗi cây dừa khoảng trên 100 trái. Đặc biệt, nước dừa xiêm trồng trên đất ven biển có vị ngọt hơn so với dừa xiêm trồng ở vùng trung du.
Ông Tại chia sẻ: “Khi đem cây dừa xiêm về trồng trên đất cát ven biển thấy cũng lo, không biết dừa có chịu nước mặn được không? Qua thời gian theo dõi thấy dừa phát triển tốt, tôi rất mừng. Hiện mỗi năm tôi thu hoạch 3 lần, kiếm cũng được 100 triệu”.
Dừa xiêm rất thích hợp trên chân đất cát và được nông dân đầu tư chăm sóc, bón phân, tưới nước và phòng trừ sâu bệnh đầy đủ nên cây chóng lớn. Sau 4 - 5 năm trồng, dừa sẽ cho trái, bình quân mỗi cây từ 120 - 150 trái/năm. Dừa xiêm ít tốn công chăm sóc mà còn góp phần hấp thụ nước thải trong chăn nuôi. Nguồn phân và nước thải trong chăn nuôi heo, gà, vịt được dùng để bón cho cây, giúp dừa phát triển tốt, sai buồng, nhiều trái.
